MONEYVAL: Системот за лиценцирање на АСО ги исполнува меѓународните стандарди за борба против перење пари и финансирање тероризам
Комитетот на експерти „Манивал“ (MONEYVAL) на Совет на Европа за спречување на перење пари и финансирање на тероризам оцени дека системот за лиценцирање и супервизија на Агенцијата за супервизија за осигурување (АСО) има значително подобрување од последната евалуација во 2014 година и ги исполнува меѓународните стандарди за борба против перењето пари и финансирањето на тероризмот. Во Извештајот е истакнато значењето на супервизијата заснована на ризици, како и соработката со надлежните државни органи.
Значаен придонес кон позитивната оценка имаат и актите, анализите и проценките донесени од страна на АСО и спроведените обуки за зголемување на ефикасноста во работењето на друштвата за осигурување и посредниците кои продаваат полиси за животно осигурување.
Во Извештајот на „Манивал“ позитивно се оценети и високата свесност и ефикасноста на друштвата за осигурување на живот во борбата против перењето пари и финансирањето на тероризмот.
Ваквата оценка е резултат на долгорочни, постојани и сеопфатни напори за унапредување на регулаторната рамка и спроведување на мерките за спречување перење пари и финансирање тероризам.
Извештајот за нашата земја беше усвоен на 65 пленарна седница на „Манивал“ одржана на крајот на мај. Во Извештајот дадена е позитивна оценка и за целокупната поставеност на системот за спречување перење пари и финансирањето на тероризмот, што може позитивно да влијае врз рејтингот на друштвата за осигурување на живот, а претставува и признание за напорите и прогресот на АСО како финансиски регулатор.
Како резултат на двогодишен процес на евалуација во повеќе фази, извештајот за Македонија беше разгледуван и усвоен на 65 пленарна седница на Комитетот на експерти (MONEYVAL) на Совет на Европа за спречување на перење пари и финансирање на тероризам. Во рамки на целокупниот процес во кој учествуваа АСО и друштвата за осигурување на живот, Комитетот MONEYVAL изготви сеопфатна проценка за нивото на усогласеност на земјата со меѓународните стандарди на Работната група за финансиска акција (ФАТФ).
Целиот извештај е достапен на следниот линк https://rm.coe.int/moneyval-2023-4-mer-northmacedonia/1680abebe9
АСО издаде дозвола за нова инвестиција вредна 4 милиони евра, се формира нова компанија за осигурување живот
АСО издаде дозвола за нова инвестиција вредна 4 милиони евра, се формира нова компанија за осигурување живот
По пауза од шест години на македонскиот пазар на осигурување живот се формира нова осигурителна компанија во која словенечки сопственици ќе вложат 4 милиони евра. Оваа инвестиција е доказ дека актуелниот менаџмент на АСО во соработка со другите финансиски институции активно ја подобрува деловната клима и создава услови за вложувања во осигурителниот бизнис
Агенцијата за супервизија на осигурување (АСО) издаде дозвола за работа на нова осигурителна компанија „Прва живот“. Оваа компанија ќе нуди осигурување живот на нашиот осигурителен пазар. Основач и единствен сопственик на новоформираното друштво за осигурување живот е словенечкиот осигурителен холдинг ПРВА ГРУП (SKUPINA PRVA, zavararovalniski holding, d.d).
Словенечката групација е реномиран холдинг кој две децении управува со пензиски фондови во Словенија, Србија, Македонија и на Косово. Групацијата има осигурителна компанија во Словенија, а се очекува нивниот влез на нашиот осигурителен пазар да ја подобри конкурентноста во секторот и да придонесе во збогатување на понудата на производи за осигурување живот.
Во новоформираното осигурително друштво словенечката компанија вложи 4 милиони евра колку што изнесува и основачкиот капитал на „Прва живот“. Средствата се депонирани на посебна девизна сметка на централната банка.
Советот на експерти на АСО на редовната седница го донесе решението за издавање дозвола со која „Прва живот“ ќе врши работи на осигурување во рамките на групата на осигурување на живот во класата 19 – осигурување на живот.
„Прва живот“ ќе започне со работа во рок од шест месеци од денот на издавање на дозволата за работа, а седиштето на компанијата ќе биде во Скопје. За извршен член на одборот на директори е именуван Предраг Милошевски.
АСО го задолжи друштвото да назначи овластен актуар во рок од два месеци од уписот на друштвото во трговскиот регистар.
„Прва живот“ ќе биде шеста компанија на македонскиот пазар за осигурување живот на кој сега работат „Кроација осигурување – живот“, „Триглав живот“, „Граве“, „Винер Лајф ВИГ“ и „Уника Лајф“.
Во првите шест месеци граѓаните во петте компании за осигурување живот вложиле над 14 милиони евра во осигурување живот.
На нашиот осигурителен пазар се вложува во три групи производи за осигурување живот. Во вкупното осигурување живот најголемо учество имаат вложувањата во осигурување со штедна компонента. Овој продукт овозможува осигуреникот по истек на договорот за осигурување да ги добие вложените средства зголемени со камата. Уплатите на осигурениците кои го имаат овој тип на осигурување се вложуваат во банкарски депозити во државни обврзници или други безризични финансиски инструменти.
Официјалните податоци на компанииите за осигурување живот покажуваат дека најголем раст на продажбата има животното осигурување кое нема штедна компонента. Со него во случај на смрт за времетраење на договорот се исплаќа осигурена сума на член на семејството или на друг корисник на осигурувањето. Но доколку не се случи ризикот до истек на договорот за осигурување сите вложени средства ги задржува осигурителната компанија која го превзела ризикот да исплати средства во случај на смрт на осигуреното лице.
Осигурувањето живот во кое ризикот од вложување на средствата го превзема осигуреникот е најновиот осигурителен продукт од палетата на животни осигурувања на нашиот пазар. Овој продукт е популарно познат како „јунит линкд“ осигурување. Кај ова осигурување значаен дел од парите се вложуваат во инвестициски фондови, избрани од осигурениците, чии пазарни цени зависат од движењата на регионални и глобални пазари на капитал.
Продолжува Проектот за финансиска писменост со ИНФЕ-ОЕЦД, Министерство за финансии на Холандија и Money Wise
Продолжува јакнењето на капацитетите на регулаторите на финансискиот пазар
(Народната Банка, Министерството за финансии, Комисијата за хартии од вредност, Агенцијата за
супервизија на осигурување и Агенцијата за супервизија на капиталното финансирано пензиско
осигурување) во полето на финансиската едукација и инклузија, преку соработка со еминентни
меѓународни финансиски институции.
Годинава започнува втората фаза на Проектот за финансиска писменост со ИНФЕ-ОЕЦД,
заедно со Министерството за финансии на Холандија и Money Wise платформата кој ќе трае во
следниот петгодишен период, односно од 2023-2027 година. Главниот приоритет на овој Проект е
да ги поддржи земјите кои се дел од истиот, да го подигнат нивото на финансиска писменост кај
населението преку поддршка и имплементација на стратегиите и политиките за финансиска
писменост, со обезбедување на анализи, извештаи и препораки за градење капацитети согласно
институционалните потреби и стратешките приоритети на земјите.
Со проектот, којшто се реализира со финансиска поддршка на холандското Министерство
за финансии, покрај нашата земја ќе бидат опфатени и земјите како: Босна и Херцеговина,
Бугарија, Грузија, Ерменија, Молдавија, Романија, Украина, Хрватска и Црна Гора. Преку
предвидените активности ќе се обезбеди можност за пристап до соодветна експертиза од
регионот и пошироко за релевантни и актуелни прашања од областа на финансиската писменост и
ќе се поттикне развој на поефикасни иницијативи за финансиска едукација и инклузија преку
користење на искуството од најдобрите меѓународни практики.
Инаку, ова е продолжение на првата фаза од проектот, која беше успешно реализирана во
текот на периодот од 2018-2022 година. Во рамки на првата фаза Координациското тело на
финансиските регулатори за финансиска едукација и финансиска инклузија, ја изработи првата
Национална стратегија за финансиска едукација и финансиска инклузија за периодот од 2021-
2025.
Воедно, беа изработени Кодексот на добри практики за финансиска едукација и Основните
компетенции за финансиска едукација. Исто така, се формираше и Регистар на субјекти од
приватниот и граѓанскиот сектор, вклучени во областа на финансиска едукација и инклузија.
Во рамки на првата фаза, меѓу другото, од страна на ИНФЕ-ОЕЦД беше спроведено
мерење на финансиската писменост на населението, како и анкета за финансиската писменост и
дигитализација на микро, мали и средни претпријатија. Овие мерења дадоа показатели за
тековните состојби и воедно претставуваат водич за следни активности во оваа сфера, кои ќе
продолжат да се реализираат во следната фаза од проектот.
АСО: Промовирани 14 нови актуари – врвни математичари кои успешно завршија двегодишна обука, ќе ја зајакнат осигурителната индустрија
Актуарот е висококвалификуван математичар со солидни познавања на економијата и е релативно редок стручен профил за кој има потреба особено сегментот на осигурувањето и пензиските фондови. На нашиот финансиски пазар овој висок стручен профил се уште е дефицитарен. Токму заради зголемувањето на бројот на актуари во осигурителната индустрија актуелниот менаџмент на АСО во периодот од 2021 до 2024 година организира два едукативни циклуси за актуари, а првиот од нив успешно го завршија 14 кандидати. За тоа колку е ценета професијата актуар во глобалниот свет на финансиите говори фактот што во изминативе две децении овој профил секогаш, без исклучок, е меѓу најпосакуваните и најдобро платените 20 професии
Агенцијата за супервизија на осигурување (АСО) издаде уверенија за успешно завршена обука на 14 лица – врвни математичари кои успешно ја завршија двегодишната обука и ги положија сите 15 стручни предмети. Нивната суб-специјалност е да креираат математички модели за проценка и управување со ризиците кои ги превземаат осигурителните компании. Обуката за звање овластен актуар траеше две години, а започна во 2021 година.
Овие лице во период од 2 години успешно ги положија испитите: веројатност и статистика, финансиска математика, схоластичко моделирање, актуарска математика, економија, неживотно осигурување, осигурување живот, модели на доживување, економија, инвестиции и управување со средства, здравствено осигурување, пензиско осигурување, сметководство во осигурувањето, регулатива и етика.
По тој повод Крсте Шајноски, претседател на Советот на експерти на АСО при доделувањето на уверенијата на актуарите истакна:
-Воопшто не беше мала работа, после пауза од 7 години да се организира и успешно спроведе обука за актуари на потребното ниво на квалитет кое ќе ги задоволи стандардите која ова професија ги бара. Се работи за голема садисфакција, затоа што на финансискиот пазар обезбедуваме исклучително потребен, а редок, значаен субспецијализиран кадар кој има капацитет и знаење активно да помогне во подигањето на квалитетот во работата на нашата осигурителна индустрија и во крајна линија да придонесе во растот и развојот на осигурувањето.
Актуелниот менаџмент на АСО во овој мандат организира две обуки за актуари од кои едната заврши успешно со промоција на 14 лица во актуари, а другата е во тек и треба да заврши идната година. Последна претходна обука и стручен испит за актуари имало во периодот 2014 – 2016 година.
Актуарите се стручњаците во осигурителни компании и во друштвата кои управуваат со пензиски фондови и тие се специјализирани да создаваат математички модели за проценка и управување со ризиците кои ги осигуруваат компаниите. Колку е ценета нивната работа докажува тоа што во последниве две децении на глобално ниво оваа професија секогаш без исклучок е меѓу најпосакуваните 20 професии глобално.
Што се однесува до процесот на едукација за актуар значајно е да се истакне дека бара претходни солидни познавања од математика, статистика, веројатност и демографија и дека процесот на обука и полагање стручни испити трае околу две години. Во Македонија има трисетина актуари. Тие имаат свое здружение кое се вика „Актуар“ и е дел од глобалната мрежа на овие професионалци. АСО води и официјален регистар на овластени актуари достапен на следниот линк https://aso.mk/registar-na-aktuari/
Основната дејност на друштвата за осигурување е да покриваат различни видови ризици (во дејностите на неживотно и на животно осигурување). Тоа наједноставно кажано значи дека актуарите се носители на основните бизнис процеси особено во осигурителните компании. Затоа што тие треба да развијат математички модели кои ќе ги предвидуваат можните ризици врз основа на што пак менаџерските тимови на компаниите ќе ги поставуваат и ќе ги спроведуваат бизнис стратегиите на компаниите. Основата на целиот осигурителен бизнис е содржана во моделите кои ги создаваат актуарите.
Четврта работна средба на регулаторите, приватниот и граѓанскиот сектор за следење на спроведувањето на Стратегијата за финансиска едукација и финансиска инклузија
На 31 мај беше одржана четвртата работна средба на Работната група за следење
на спроведувањето на Стратегијата за финансиска едукација и финансиска
инклузија, чија активност ја координира Народната банка, а на која присуствуваа
претставници на Министерството за финансии, Комисијата за хартии од вредност,
Агенцијата за супервизија на капитално финансирано пензиско осигурување и
Агенцијата за супервизија на осигурување, како и субјектите од приватниот и
граѓанскиот сектор. На средбата присуствуваше и претставник од ИНФЕ-ОЕЦД, кој
ја презентираше Анализата од резултатите од Анкетата за финансиската
писменост и дигитализацијата на малите и средни претпријатија во Југоисточна
Европа (ЈИЕ) во рамки на регионалниот проект за финансиска едукација, која има за цел
унапредување на финансиската писменост и зголемување на финансиската
инклузија на микро, малите и средни претпријатија (ММСП). Извештајот ја
анализира финансиската писменост на ММСП, свеста и користењето на
финансиски услуги и нивото на дигитализација на овoј сектор во регионот на ЈИЕ,
вклучително и кај нас.
Финансиската писменост на менаџерите и сопствениците на ММСП во нашата
земја е оценета со коефициент 69 (од максимум 100) што е повисоко од просекот
на анализираните земји од регионот (67). Највисоки оценки се остварени за
компонентата финансиско однесување, потоа финансиските знаења и
финансиските ставови, при што сите компоненти се малку над или на ниво на
регионалниот просек. Во споредба со земјите од Г-20, просечната оценка за
регионот е пониска за 7 п.п., што упатува на потребата од зајакнување на
финансиските вештини и стратешка визија на менаџерите на ММСП, со цел да се
зајакне долгорочната деловна отпорност на овие фирми. Резултатите укажуваат
на тоа дека сме на ниво на просекот на регионот во ЈИЕ, според свесноста на
ММСП за финансиски производи, со тоа што свесноста за користење кредити за
финансирање на бизнисите во нашата држава е повисоко оценета во однос на
регионот, додека кај останатите оценувани параметри – свесноста за
финансирање со капитал и други видови на финансирање и свесноста за
справување со ризици, оценките се малку пониски или соодветствуваат со
резултатите во регионот. Наодите упатуваат на потреба за натамошен развој на
пазарот на капитал и алтернативните начини на финансирање, како би се
проширил пристапот на ММСП до финансии.
Во однос на дигитализацијата, просечната оценка кај нас е малку пониска во
однос на регионот. Сепак, оценето е дека дигитализацијата на ММСП во регионот
заостанува зад развиените земји, што упатува на потреба од спроведување на
активности за понатамошно унапредување.
Наодите и заклучоците во Извештајот се основа за преземање натамошни
активности за финансиска едукација и финансиска инклузија на ММСП, во
согласност со националната Стратегија во оваа област, којашто предвидува
создавање предуслови за подобрување и посоодветно следење на пристапот до
финансии од страна на малите и средните претпријатија и други целни групи.
Активностите во оваа сфера треба да придонесат за одржлив развој на овој
сегмент и на економијата во целина. На оваа средба, беше презентирано и
искуството во Унгарија од примената на Дигитална платформа-апликација за
финансиска едукација „Learning-by-doing financial education“, со што приватниот и
граѓанскиот сектор во земјава имаа можност да се запознаат со едукативни
платформи кои се применуваат во други економии.
Преку овие работни средби коишто се одржуваат два пати годишно се овозможува
редовен дијалог помеѓу регулаторите, субјектите од приватниот и граѓанскиот
сектор вклучени во активности за финансиска едукација, како и размена на
предлози и искуства за зајакнување на финансиската инклузија и заштитата на
потрошувачите во финансискиот систем, со цел успешно спроведување на
Стратегијата за финансиска едукација и финансиска инклузија.
Бројот на претставки решени во корист на осигуреници зголемен за 37%, најчесто се жалат на основ за исплата и висина на надомест
Продолжува да расте бројот на претставки кои до АСО ги поднесуваат
незадоволни осигуреници што укажува на заклучок дека осигурениците ја
препознаваат посветеноста на менаџментот и вработените на АСО во
заштитата на правата на осигурениците. Очекувано најбројни, во првите три
месеци годинава, се поплаките на осигуреници при обештетување од
автомобилска одговорност. Во овој период не била поднесена претставка
само за една од вкупно 16 компании за осигурување
Агенцијата за супервизија на осигурување (АСО) во првите три месеци годинава
прими 71 претставка од осигуреници кои се пожалиле на услугите од осигурителни
компании. Бројот на поднесени претставки во овој период е зголемен за 14,5 отсто
во споредба со првиот квартал 2022 година.
Од поднесените претставки 5 биле без основ за разгледување, а подносителите
во 6 случаи ги повлекле своите поплаки.
Во корист на осигурениците се решени 11 претставки. Во процес на постапување
се 16, а негативно се решени 33 поплаки на осигуреници.
Очекувано, и годинава најголем број на поплаки има во најмасовната
осигурителна класа „осигурување од автомобилска одговорност (АО)“ која е
задолжитена со закон. Поднесени се 34 претставки за штети кои настанале во
сообраќани незгоди и се покриени со ова осигурување.
Најбројни, вкупно 18, се претставките во кои осигурениците се жалат на решавање
штети настанати при сообраќајни незгоди решени врз основа на користење
полициски записник. Најголем дел од нив се однесуваат на висината на
обештетувањето и се решени негативно.
Во овој период е намален бројот на поплаки за решавање штети врз основа на
пополнет европски извештај. Во првите три месеци се добиени 13 претставки за
решавање штети и тоа е за 32 отсто помалку од истиот период лани.
За осигурување имот се поднесени 9 претставки, а по 8 се однесуваат на
приватно здравствено осигурување и на осигурување од незгода.
Исто како и претходната година, во однос на причината поради која се жалат
осигуреници, најбројни во овој период се претставките кои се однесуваат на
основот по која компаниите исплаќаат штети. За првите три месеци се примени 33
такви претставки и тоа е за 65% повеќе од истиот квартал во 2022 година.
Најзначајно намалување на бројот на поплаки има за процесот во кој компаниите
ги обработуваат штетите на осигурениците. Од почеток на јануари до крајот на
март годинава се поднесени само 5 такви претставки и тоа е за 68 отсто во однос
на истиот период лани.
За висината на надоместот на штета што го нудат осигурителните компании во
првите три месеци годинава се пожалиле 19 осигуреници. Во овие случаи АСО
нема надлежност да одлучува за висината на надоместокот, но ги утврдува
условите и околностите во кои е донесена одлуката за износот на понудена
оштета.
Од поднесените претставки 61 се поднесени од граѓани, а 10 од правни лица.
Претставка до АСО се поднесува ако осигуреникот не е задоволен од
одговорот на осигурителната компанија за оштетното побарување или не
добил одговор во рок од 30 дена. АСО не разледува анонимни претставки или
случаи за кои се води судска или друга постапка.
Агенцијата за супервизија на осигурување (АСО) е независно регулаторно тело
кое го регулира пазарот за осигурување, врши надзор над работата на
осигурителните субјекти, се грижи за заштита на правата на осигурениците
и придонесува за финансиска едукација и вклученост на населението.
ВО ЖИВО) Испит за осигурителни брокери – практичен дел 23 мај 2023 година
https://www.youtube.com/watch?v=CDaWXneOX0Q
Пренос во живо на 22.05.23
Пренос во живо на 22.05.23