Соопштенија

Од 24 до 26 ноември годинава ќе се одржи четвртото издание на Деновите на финансиската писменост, коишто ги организираат финансиските  регулаторни институции во соработка со приватните финансиски компании.

Заради пандемијата, оваа година Деновите на финансиската писменост ќе бидат организирани главно преку едукативни содржини на интернет страниците, како и едукативни интернет предавања и презентации.

Агенцијата за супервизија на осигурување, како еден од организаторите и учесник на Деновите на финансиската писменост, упатува

ЈАВЕН ПОВИК

до сите заинтересирани граѓани

за присуство на едукативна презентација преку интернет врска на тема:

–       Улогата и функцијата на Агенцијата за супервизија на осигурување

Презентацијата ќе се одржи преку интернет. Наменета  е за слушатели со основно и со понапредно ниво на знаења, ќе ги опфати основните и подеталните аспекти од работењето на Агенцијата за супервизија на осигурување.

Заради организирање на презентацијата во зависност од искажаниот интерес од граѓаните, сите заинтересирани лица треба да го најават своето присуство преку порака на:

–       е-адресата: contact@aso.mk

Следната недела, од 24 до 26 ноември ќе се одржи четвртото издание на Деновите на финансиската писменост, коишто ги организираат финансиските  регулаторни институции во соработка со приватните финансиски компании. Конкретно, организатори и учесници се Агенцијата за супервизија на осигурување, Народната банка, Министерството за финансии, Комисијата за хартии од вредност, Агенцијата за супервизија на капитално пензиско осигурување ‒ МАПАС, а со  свои активности се очекува да се вклучи и приватниот финансиски сектор.

Заради условите што ги наметнува пандемијата на ковид-19, оваа година, Деновите на финансиската писменост ќе бидат организирани главно како едукативни предавања преку интернет врска, што ќе овозможи и вклученост на поголем број заинтересирани граѓани. Сите институции коишто учествуваат во годинешното издание, преку своите веб-страници и преку страниците на социјалните мрежи ќе ги информираат граѓаните за активностите и е-настаните што се планираат, при што ќе известат како секој заинтересиран граѓанин ќе може да го пријави своето учество.

Финансиските регулаторни институции ги повикуваат граѓаните да ги следат информациите за планираните активности и активно да се вклучат во годинешното издание на Деновите на финансиската писменост. Целта на оваа акција е да се зајакне финансиската едукација, да се поттикне финансиската инклузија и да зголемат свесноста и заштитата на потрошувачите на финансиски услуги.

Во текот на годинава, прилагодено на условите на „новата нормала“, финансиските  регулаторни институции спроведоа голем дел од планираните активности во сферата на финансиската едукација и финансиска инклузија. За следниот период се очекува ваквите активности и дополнително да засилат, имајќи предвид дека во завршна фаза е подготовката на првата Национална стратегија за финансиска едукација,  финансиска инклузија и заштита на потрошувачите.

Агенцијата за супервизија на осигурување ја информира јавноста дека во периодот од март 2021 година до март 2023 година планира да организира обука и да спроведе стручен испит потребен за добивање на дозвола за овластен актуар (во понатамошниот текст: стручен испит за актуар).

Се повикуваат сите лица кои се заинтересирани и имаат намера да учествуваат на обуката и полагање на стручниот испит, најдоцна до 23.11.2020 година до Агенцијата за супервизија на осигурување, по електронски пат, да пријават интерес за учество на обуката и полагање на стручниот испит 1 со доставување на Известување за пријавување на интерeс (Прилог 1 од ова Соопштение) на следната електронска адреса: contact@aso.mk

Прочитајте го целиот повик на следниот линк.

Финансискиот систем успешно одговори на првичниот удар од ковид-кризата и е подготвен да се справи со натамошни предизвици. Финансиските регулатори внимателно ги следат состојбите и одвивањето на ковид-кризата, со подготвеност да ги приспособуваат своите политики, гарантирајќи за финансиската стабилност.

Ова е еден од заклучоците од вчерашната седница на Комитетот за финансиска стабилност, на којашто беа презентирани оцените и видувањата за секој од сегментите на финансискиот систем. Со седницата претседаваше гувернерката на Народната банка, Анита Ангеловска-Бежоска, а учествуваа и министерот за финансии, Фатмир Бесими, претседателот на Советот на експерти на Агенцијата за супервизија на осигурување (АСО), Крсте Шајноски, претседателката на Комисијата за хартии од вредност (КХВ), Нора Алити и претседателот на Советот на експерти на Агенцијата за супервизија на капитално финансирано пензиско осигурување (МАПАС), Максуд Али.

Осврнувајќи се на движењата во банкарскиот систем, гувернерката Ангеловска-Бежоска нагласи дека според најновите показатели, на крајот на третиот квартал, остварувањата на системот се подобри отколку пред почетокот на ковид-кризата.

„Капацитетот на системот за справување со шокови е зголемен, со значителни капитални и ликвидносни заштитни слоеви, а истовремено значајно е и што се солидни показателите за ефикасност. Истовремено, на крајот на септември, нивото на нефункционалните кредити е на историски најниско ниво од 3,4%.“ – истакна Ангеловска-Бежоска.

На седницата беше посочено дека имајќи ги предвид карактеристиките на ковид-кризата низ којашто минува економијата, важно е и што нема позначителни промени во стапката на евроизираност на банкарскиот систем – таа е на речиси истото ниво како пред една година, со учество на девизните во вкупните депозити од околу 42%, што е показател за согледувањата на економските агенти.

Претседателот на Советот на експерти на АСО, Крсте Шајноски, нагласи дека во првото полугодие од годината е подобрена финансиската состојба на друштвата за осигурување.

„Конзервативните политики и регулативата за вреднување на техничките резерви и вложувањата на средствата коишто ги покриваат техничките резерви, како и високиот квалитет на инструментите коишто се вклучени во пресметката на капиталот на друштвата за осигурување се добра основа и гаранција за зачувување на солвентноста во работењето на друштвата за осигурување.“, наведе  Шајноски.

Министерот за финансии, Фатмир Бесими, посочи дека Министерството за финансии со внимание го следи сегментот на финансиски друштва и компании за лизинг за кои е надлежно како регулатор, иако со нивното учество од под 2% во вкупната актива на финансискиот систем не претставуваат закана за неговата стабилност. Тој посочи дека и покрај ковид-кризата, овој сегмент од финансискиот систем остварува позитивни финансиски резултати.

Бесими посочи дека одржување на стабилноста на финансискиот сектор во време на ковид-кризата е од особено значење, вклучително и за реалниот сектор, бидејќи финансиите се крвотокот на економијата, односно двигател на економските активности.

Претседателката на КХВ, Нора Алити, осврнувајќи се на активностите коишто КХВ редовно ги презема, посочи дека основите врз кои се потпира пазарот на хартии од вредност се оценуваат како здрави, но променливиот и непредвидлив амбиент налага натамошно внимателно следење на трендовите и на потенцијалните ризици во контекст на одржувањето на стабилноста и сигурноста на пазарот на капитал и во наредниот период.

„На деветмесечна основа, вкупниот износ на прометот на домашниот пазар е поголем за 24% во споредба со истиот период минатата година. Индексот МБИ10, по изразените ценовни флуктуации и пад на вредноста во првиот квартал, во понатамошниот дел од годината забележа мала осцилаторност и на годишна основа забележа благ пад од 3,52%, односно најмал пад во споредба со главните регионални берзански индекси.“ – нагласи Алити.

Претседателот на Советот на експерти на МАПАС, Максуд Али, истакна дека капитално финансираното пензиско осигурување и натаму делува стабилно и транспарентно со идентификувани ризици коишто се анализираат и се контролираат на редовна основа и во рамките на регулативата, со посебно внимание на инвестирањето на средствата на пензиските фондови.

„Сепак, неизвесноста во четвртиот квартал од оваа година и натаму е на прилично високо ниво. Вториот бран на вирусот може да предизвика нови флуктуации на финансиските пазари, а со тоа и влијание врз вредноста на средствата на пензиските фондови. Развојот на технологијата, пак, бара брзо приспособување на регулативата на потребите на членовите на пензиските фондови, како и на супервизијата на пензиските друштва, за минимизирање на ризикот од ширење на вирусот и заштита на јавното здравје, при што треба да се обезбеди и деловна непрекинатост и непречено функционирање во пензиското осигурување.“ – истакна Али.

На седницата, меѓу другото беше посочено дека во изминатиот период има појава на дезинформации и тврдења за одделни финансиски институции, коишто не се засноваат на факти. Имајќи ги предвид можните последици од ваквите појави врз финансискиот систем, беше посочено на потребата од заеднички залагања на финансиските регулатори за да не се дозволи ваквата појава да создава ризици, што би било и дополнителен влог во натамошното јакнење на финансиската стабилност. Притоа беше истакнато и дека е важно економските агенти да ги следат референтните и официјалните извори на информации за финансиските институции и за сите сегменти на финансискиот систем.

Во завршницата на седницата на Комитетот беше истакната решеноста на финансиските регулатори за натамошно координирано следење на состојбите во сите сегменти на финансискиот систем.

Предизвиците на АСО и состојбите на пазарот на осигурување во РСМ, беше тема на средбата што Агенцијата за супервизија на осигурување ја реализира со претставниците на осигурителната индустрија на  3 ноември, 2020 година.

На средбата, која поради здравствената криза и состојбата со Ковид-19, се организираше online, учествуваа членовите на Советот на експерти на Агенцијата за супервизија на осигурување, генералните директори на друштвата за осигурување, осигурително брокерските друштва, друштвата за застапување во осигурување како и вработени во Агенцијата.

Претседателот на Совет на Експерти, г. Крсте Шајноски даде воведен збор и преку презентација се осврна на движењата во осигурителниот сектор инајновите показатели во периодот на 3 квартал, 2020 година. Исто така, се презентираа и отворено се дискутираа предизвиците со кои се соочува Агенцијата како и идните планови и очекувања во областа.

Претседателот на Советот на експерти на АСО, г. Крсте Шајноски, нагласи дека е подобрена финансиската состојба на друштвата за осигурување. Додаде дека конзервативните политики и регулативата за вреднување на техничките резерви и вложувањата на средствата коишто ги покриваат техничките резерви, како и високиот квалитет на инструментите коишто се вклучени во пресметката на капиталот на друштвата за осигурување се добра основа и гаранција за зачувување на солвентноста во работењето на друштвата.

Исто така, беше посочено дека Агенцијата за супервизија на осигурување со внимание го следи пазарот на осигурување и дека одржувањето на неговата стабилност е од особено значење за заштита на осигурениците и натамошен развој на финансискиот систем и економијата во целост.

Во завршницата на средбата беше истакнато дека Агенцијата за супервизија на осигурување во престојниот период ќе ги засили своите активности во различни сегменти на работењето на субјектите, додека ќе стави фокус на зајакнување на корпоративното управување во друштвата за осигурување, обезбедување поголема транспарентност во работењето на друштвата и зајакнување на довербата на јавноста во осигурителниот пазар.

Пред 11 години, е основана Агенцијата за супервизија на осигурување, како независно регулаторно тело со јавни овластувања да се грижи за законско и ефикасно функционирање на пазарот на осигурување, со цел заштита на правата на осигурениците и корисниците на осигурителните услуги.

Создадовме политика на квалитет која е составен дел на мисијата на АСО и е заснована на воспоставување и одржување на механизми за континуирано подобрување на нејзините услуги.

Во своето работење ги применуваме принципите на одговорност, стручност, чесност и транспарентност.

Горди сме на придонесот кон зајакнување на финансиската едукација на потрошувачите и нивна поголема заштита, поттикнувањето на научната мисла кај младите луѓе и развивање на свеста на јавноста за улогата на осигурувањето и супервизијата.

Успешно ги реалираме целите и мисијата и цврсто продолжуваме да чекориме по зацртаната патека.

На седницата одржана на 8 октомври 2020 година, Советот на експерти на Агенцијата за супервизија на осигурување заклучи дека препораката субјектите на супервизија да се воздржат од распределба на добивката во форма на дивиденда или други бонуси спрема членови на органи на управување како и да се воздржат од трошење на средствата на друштвата на непродуктивни расходи, во периодот додека трае кризата, останува да важи.

Имено, со појавата на пандемијата поради COVID-19, Советот на експерти на Агенцијата, на седница одржана на 20 март 2020 година, усвои неколку заклучоци и препораки, меѓу кои и горенаведената препорака.

Имајќи ги предвид условите за работење и неизвесноста во развојот на пандемијата, како и присутните ризици по финансиското здравје на субјектите на супервизија, Агенцијата смета дека доколку друштвата за осигурување, и останатите акционерски друштва – субјекти на супервизијата, се придржуваат кон оваа препорака ќе ја зачуваат солвентноста и ќе бидат во подобра финансиска состојба да одговорат на непредливиот иден развој на ризиците.

ИП: Какво е вашето гледиште за тоа како еволуираше пазарот на осигурување во текот на првата половина на 2020 година?

КШ: Промените кои ги наметна корона-кризата, ги принуди друштвата за осигурување и останатите субјекти во секторот да се преорганизираат со цел да се адаптираат на новите услови. Ефектите од адаптацијата се различни, односно некои подобро се соочија со промените, па дури имаме и неколку случаи во кои друштвата за осигурување остварија и забележлив пораст во работењето.

Во првата половина на 2020 година (1П2020) е остварена бруто полисирана премија (во понатамошниот текст: БПП) во вкупен износ од 5,15 милијарди денари, што претставува пад од 2,01% во однос на БПП остварена во 1П2020 година (1П2020: 5,25 милијарди денари).

Кај осигурувањето на живот e остварена БПП во износ од 828,33 милиони денари (1П2020: 848,35 милиони денари), што претставува пад од 2,36%.

Во делот за неживотно осигурување е остварена БПП во износ од 4,32 милијарди денари (1П2020: 4,41 милијарди денари) што претставува намалување од 1,95% во споредба со 1П2020 година, а во вкупната структура на БПП учествува со 83,91% (1П2020: 83,85%). Доколку се анализира подлабоко, падот е најмногу кај класите условени од намалената мобилност, како што се зелена карта, автомобилска одговорност и патничко осигурување.

Би истакнал, дека за мене е значајно тоа што во 1П2020 сите, освен едно друштво за осигурување, остваруваат добивка пред оданочување од работењето. Сепак треба да имаме предвид дека за ова придонесе една од мерките кои ги донесе АСО (за проширување на категориите за исправка на вредноста на побарувањата за 60 дена), но и намалената динамика на оштетни побарувања особено во погоре споменати класи условени од намалената мобилност.

ИП: Кои беа можните причини за растот на премиите за осигурување на имот од 20,5% на крајот на 1Х2020 година? Дали во последно време Македонците се позаинтересирани за овие производи? Колку од нив нудат заштита од катастрофални ризици?

КШ: Особено е интересен податокот дека е забележан пораст од 20,5% кај осигурувањето на имот. Трендот не е универзален, односно неколку друштва за осигурување бележат изразите пораст, додека кај неколку има пад на БПП. Кога се анализира статистиката детално, забележуваме дека порастот  се должи на различни категории кај различни друштва за осигурување, при што доминантни се домаќинско осигурување, осигурувањето на градби и објекти и земјоделско осигурување. Тоа нѐ наведува на заклучок, дека порастот во 2K2020 се должи на синергијата на зголемениот интерес за имотно осигурување и добрите продажни стратегии на неколку друштва за осигурување.

Сепак, и покрај овој позитивен тренд на пораст на имотното осигурување во опфатот на ризиците нема придвижување во однос на катастрофални ризици. Покритието на катастрофалните ризици е се уште на многу ниско ниво во рамки на склучените полиси за осигурување на имот, а дополнително што и опфатот на осигурување на имот генерално е на незадоволително ниво. Сметам дека е потребно да се изгради поширока државна стратегија со цел да се зголеми пенетрацијата на осигурувањето на имот со опфат и на главните катастрофални ризици (земјотрес и поплава), затоа што на ова ниво се соочуваме со изразен системски ризик.

ИП: Кои промени предизвикани од корона-кризата на вашиот пазар, според вас, ќе продолжат да се применуваат и после кризата?

КШ: Друштвата за осигурување и посредниците во осигурувањето погодени од корона-кризата се соочија со фактот дека успешната реорганизација најмногу зависи од развојот на информациските технологии. За жал, кај нас on-line продажбата сѐ уште е маргинално застапена. Само дел од осигурителните производи се достапни за потрошувачите on-line од страна на мал број осигурителни субјекти.

Сметам дека научена лекција ќе биде дека не смее да се одложува следењето и адаптирањето кон новите трендови и промени, што значи дека субјектите на пазарот ќе мора да ги менуваат и прилагодуваат своите бизнис модели, да усвојуваат нови технологии, да применуваат дигитални алатки и да поттикнуваат култура на промени во своето работење, не само при склучувањето на договорите за осигурување, туку и при приемот и обработката на штетите и барањата за надомест на осигурените суми.

ИП: Дали македонскиот пазар неодамна доживеа некои релевантни структурни промени? (преземања, влез на нови ентитети на пазарот, излези и сл.)

Минатата 2019 година ја обележија промени во капиталната структура на две друштва за неживотно осигурување. Друштвото за неживотно осигурување Нова осигурување АД Скопје беше преземено од страна на Халк банка АД Скопје, дел од турската финансиска групацијата која во своето портфолио поседува друштво за осигурување, и работи под ново име Халк осигурување АД Скопје. Второто преземање беше на друштвото за неживотно осигурување Еуросиг АД Скопје од страна на австриската осигурителна групација ГРАВЕ.  Двете преземања ги сметаме како признание за постоење функционален пазар на осигурување и истовремено како позитивен тренд, со оглед на тоа што на домашниот пазар се привлечени осигурителни групации со голема традиција, што подразбира подобри осигурителни услуги за граѓаните и стопанството.

ИП: Кои се моменталните предизвици на македонскиот пазар на осигурување и како Агенцијата за супервизија на осигурување се справува со нив?

КШ: Како резултат на корона- кризата Агенцијата за супервизија на осигурување (во понатамошниот текст: АСО)  презеде низа на мерки и активности со цел намалување на негативните ефекти од новата состојба врз функционирањето на пазарот. На самиот почеток на здравствената криза се идентификуваа и презедоа мерки кои вклучија измена на неколку правилници кои се однесуваат на прудентните правила и финансиското известување на друштвата за осигурување, а исто така се одложи спроведување на теренски супервизии, како и на почнатите прекршочни постапки, со цел да им се овозможи на субјектите полесно справување со кризата и одржување на континуитетот во работењето.

ИП: Какви се Вашите очекувања за краткорочен и среднорочен развој на локалниот пазар на осигурување?

КШ: Забрзаниот технолошки развој, растот и развојот на домашниот осигурителен пазар, како и промените на меѓународните пазари и осигурителни стандарди, од една страна, и ограничените ресурси за спроведување на супервизијата од друга страна, несомнено налага да се направат промени, како во регулативата така и во секојдневното организирање на работењето на супервизорскиот орган, во смисла на воспоставувањето на ризично-базирана супервизија на осигурување која ќе ги антиципира ризиците, ќе го подобри фокусот на супервизијата и ќе овозможи навремено да се интервенира на пазарот на осигурување како би се неутрализирале или намалиле негативните непосакувани ефекти, и би се одржала финансиската стабилност на друштвата за осигурување дури и во случаи на кризи и непогоди.

АСО ќе ги користи сите законски овластувања, и ќе предлага измени во постојните закони, со цел фундаментално да го смени курсот на супервизијата на осигурување, и истата да ја постави на нови патеки во смисла на антиципирање на ризиците по осигурителниот сектор и навремено справување со истите.

Во рамки на своите надлежности, АСО ќе обезбеди целосна транспарентност на позитивните корпоративни пракси и јавно признание кога задоволството на осигурениците од користењето на осигурителните услуги е неспорно, а тоа е постигнато без нарушување на финансиската состојба и солвентноста. Тоа ќе стимулира натпревар помеѓу субјектите на пазарот за подобро задоволување на интересите на осигурениците, и додавање на вредност на корпоративниот имиџ, преку јавно признание на нивните деловни политики. Но, АСО истото ќе го прави и доколку идентификува развој на негативни корпоративни појави кои ја нарушуваат финансиската стабилност на секторот, даваат погрешни и нецелосни информации за осигурителните услуги и влијаат на влошување на репутацијата на осигурителните услуги.

АСО ќе воспостави еден нов дијалог со сите пазарни учесници. Идејата  е едноставна, не може да го развивате осигурителниот пазар без активно вклучување на сите субјекти во него. Со други зборови, мерките кои ќе ги презема регулаторот ќе бидат во силна корелација со  бизнис концептите и потребите на сите инволвирани страни. Во одредени сегменти со одредена мерка некој од субјектите можеби краткорочно и ќе биде засегнат. Но битен е крајниот исход, на долг рок сите да го добијат тоа што го бараат, осигурениците зголемена лепеза на осигурителни инструменти по оптимална цена и квалитетно сервисирање на  полисата, а друштвата за осигурување, брокерски друштва и застапниците раст на приходите и зголемување на добивките. Само така може да очекуваме  зголемување на пенетрацијата на осигурителниот пазар во вкупниот финансиски систем, од сегашните 3,5%.

https://www.xprimm.com/INTERVIEW-Krste-Shajnoski-President-of-the-Council-of-Experts-Insurance-Supervisory-Agency-of-North-Macedonia-articol-120,121-15975.htm