Заштитеното пријавување во смисла на Законот за заштита на укажувачите се дефинира како пријавување со кое, во согласност со овој закон, се пренесува разумно сомневање или сознание дека е извршено, дека се извршува или дека е веројатно дека ќе се изврши казниво или друго незаконито или недозволиво постапување, со кое се повредува или се загрозува јавниот интерес.

Јавниот интерес се дефинира како заштита на основните слободи и права на човекот и граѓанинот признати со меѓународното право и утврдени со Уставот на Република Македонија, спречување на ризиците за здравјето, одбраната и безбедноста, заштита на животната средина и на природата, заштита на сопственоста и на слободата на пазарот и претприемништвото, владеење на правото и спречување на криминалот и корупцијата.

Заштитено пријавување

Заштитено пријавување се врши како заштитено внатрешно пријавување, заштитено надворешно пријавување или заштитено јавно пријавување, согласно членовите 4, 5 и 6 од Законот за заштита на укажувачи, со добра намера и со разумно сомневање во вистинитоста на информациите во содржината на пријавата во времето на пријавувањето.

Заштитено внатрешно пријавување укажувачот врши во институцијата, односно правното лице, за каде има сомневање или сознание дека е извршено, се врши или ќе се изврши казниво дело, или друго незаконито или недозволиво постапување со кое се повредува или загрозува јавниот интерес. Укажувачот, може да изврши пријавување и надвор од институцијата, односно правното лице за каде го врши пријавувањето, и притоа таквото пријавување да се смета за заштитено надворешно пријавување, но само под услови пропишани согласно законот.

Институции кои се надлежни за надворешно пријавување се:

  • Министерство за внатрешни работи,
  • Државна комисија за спречување на корупцијата,
  • Народниот правобранител и
  • Јавно обвинителство.

Укажувачот не е должен да ја докажува добрата намера и вистинитоста на пријавувањето.

На укажувачот му се обезбедува заштита согласно закон и му се гарантира анонимност и доверливост до стемен и до момент до кои тој тоа го бара. Правото на анонимност може да се ограничи со судска одлука за која без одлагање се известува укажувачот.

Категории на лица кои можат да се јават во својство на укажувачи

Категории на лица кои можат да се јават во својство на укажувачи се: лицe коe има засновано работен однос на неопределено или определено време во институцијата, односно правното лице за каде пријавува; кандидат за вработување, кандидат за волонтер или практикант во институцијата, односно правното лице за каде пријавува; лице кое е или било волонтер или практикант во институцијата, односно правното лице за каде пријавува; лице кое врз која било основа е ангажирано или било ангажирано за извршување работа од институцијата, односно правното лице за каде пријавува; лице кое врз која било основа е во деловен однос или било во деловен однос или во друг однос на соработка со институцијата, односно правното лице за каде пријавува; лице кое користи или користело услуги во институцијата, односно правното лице во јавниот и приватниот сектор за каде пријавува.

 

Овластено лице за прием на пријави од укажувачи

Ратка Целаковски

Контакт тел: (02) 3245 060

е-маил: ukazuvaci@aso.mk

 

Закон

 

Правилници